Xẹp đĩa đệm là gì? Cách điều trị như thế nào hiệu quả?

Ở giai đoạn đầu bệnh xẹp đĩa đệm thường khó phát hiện, khi bệnh nhân cảm thấy đau đớn, khó chịu đến mức phải đi viện thì cũng là lúc bệnh đã nặng. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến bệnh, triệu chứng bệnh ra sao, mời bạn đọc tìm hiểu qua bài viết dưới đây. 

Xẹp đĩa đệm khiến cho đĩa đệm mỏng và yếu hơn

1. Xẹp đĩa đệm là gì? 

Xẹp đĩa đệm là tình trạng đĩa đệm bị thoái hóa mất nước, khô cứng, kém linh hoạt theo thời gian, mất tính đàn hồi tự nhiên, bị giảm chiều cao vốn có và xẹp xuống. Xẹp đĩa đệm thường xảy ra ở cột sống cổ và thắt lưng vì đây là những khu vực này chịu nhiều trọng lượng cơ thể hơn và có phạm vi chuyển động rộng nên dễ bị chấn thương hoặc tổn thương. Xẹp đĩa đệm trải qua 3 giai đoạn bệnh:

• Giai đoạn 1: đĩa đệm có dấu hiệu mất nước nhẹ, các đốt xương cột sống tiến sát lại gần nhau.

• Giai đoạn thứ 2: đĩa đệm đã bị xẹp và co rút lại, đốt xương cột sống hai đầu đĩa đệm xẹp nối liền nhau, gây ra một số bệnh như gai cột sống, thoát vị đĩa đệm

• Giai đoạn cuối: các đốt xương cột sống đã liền thành một khối, cơn đau đớn dữ dội thường xuyên xuất hiện, nhất là khi bệnh nhân có cử động, cơn đau có thể xuất hiện tại nhiều vùng trên cột sống. Lúc này bệnh đã không còn có thể điều trị dứt điểm, bắt buộc người bệnh phải tiến hành các biện pháp phẫu thuật can thiệp.

3 giai đoạn xẹp đĩa đệm và cấu trúc xương từng giai đoạn

2. Nguyên nhân xẹp đĩa đệm

Theo các bác sĩ tại phòng khám Mỹ Việt, nguyên nhân xẹp đĩa đệm chủ yếu do lão hóa tự nhiên, bệnh lý xương khớp như thoái hóa cột sống, loãng xương, hay do chấn thương.

• Lão hóa tự nhiên: người độ tuổi trung niên và người già thường gặp các vấn đề về lão hóa tự nhiên về da, tóc và cơ xương khớp. Đĩa đệm bị thoái hóa khiến phần nhân nhầy bị mất nước, mất độ dẻo dai và đàn hồi vốn có, hơn nữa việc đĩa đệm hoạt động nhiều năm chịu trách nhiệm giảm áp lực giữa các đốt sống dẫn đến nguy cơ xẹp đĩa đệm cao.
• Thoái hóa cột sống và loãng xương: sự suy yếu và thoái hóa khớp cột sống có thể ảnh hưởng đến các cấu trúc cột sống khác và gây xẹp đĩa đệm. Phụ nữ sau sinh bị mất canxi, người bị bệnh loãng xương khiến xương khớp suy yếu cũng dễ bị xẹp đĩa đệm.
• Chấn thương: ngã hay tai nạn giao thoong, chấn thương khi chơi thể thao tác động đến cột sống và đĩa đệm nhưng không được điều trị triệt để dễ để lại di chứng.
• Công việc: công việc đòi hỏi thể chất hoặc vận động mạnh lên cột sống như khuân vác, cửu vạn. Người làm việc văn phòng ngồi liên tục 8 tiếng, ít vận động khiến cột sống và các khớp kém linh hoạt.
• Béo phì

3. Triệu chứng bệnh xẹp đĩa đệm

Triệu chứng xẹp đĩa đệm cơ bản là đau và khó cử động tại vùng cột sống có đĩa đệm bị xẹp, xẹp đĩa đệm cổ và xẹp đĩa đệm lưng có triệu chứng khác nhau:

• Triệu chứng xẹp đĩa đệm thắt lưng

  • Đau lưng dưới
  • Đau lan xuống mông, đùi, chân và bàn chân
  • Yếu, tê hoặc ngứa ran ở lưng, chân và bàn chân
  • Giảm chuyển động ở lưng

• Xẹp đĩa đệm cổ

  • Đau cổ
  • Đau lan xuống vai, cánh tay, bàn tay và các ngón tay
  • Yếu, tê hoặc ngứa ran ở cánh tay, bàn tay và các ngón tay
  • Giảm phạm vi cử động ở cổ

Các cơn đau nhức dữ dội sẽ xuất hiện ở vùng đĩa đệm bị xẹp

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, sự chèn ép dây thần kinh do đĩa đệm bị xẹp có thể gây ra những thay đổi trong việc kiểm soát ruột và bàng quang.  

Các hoạt động như ngồi, cúi, vặn và nâng có thể làm cho cơn đau tồi tệ hơn, vì cột sống chịu nhiều trọng lượng hơn trong các chuyển động này, vừa đi vừa nằm có thể giúp giảm đau và giảm áp lực.

4. Xẹp đĩa đệm có nguy hiểm không?

Xẹp đĩa đệm là bệnh lý nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị sớm, khi bệnh ở giai đoạn 1 và 2 có thể điều trị khỏi hoàn toàn, còn khi đến giai đoạn 3 không thể chữa dứt điểm được và còn có nguy cơ để lại nhiều biến chứng nguy hiểm.

• Hạn chế cử động, cột sống không còn linh hoạt, sinh hoạt khó khăn do những cơn đau.

• Các đốt sống ma sát vào nhau do không còn ngăn cách bởi đĩa đệm dẫn đến cấu trúc đốt sống bị phá hủy.

• Các đốt sống biến dạng, chèn ép dây thần kinh, tủy sống. Người bệnh xuất hiện các bệnh thần kinh như: đau thần kinh tọa, đau thần kinh liên sườn, chân tay tê bì. trường hợp nặng có thể bị teo cơ, bại liệt. 

• Xuất hiện những biến chứng bệnh liên quan đến cột sống như: Thoát vị đĩa đệm, gai cột sống, thoái hóa cột sống…

• Có thể nhận thấy các biến chứng của bệnh xẹp đĩa đệm là rất nguy hiểm, để hạn chế nguy cơ mắc bệnh và biến chứng có thể gặp phải, người bệnh cần ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên và khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 năm 1 - 2 lần.

5. Chẩn đoán và điều trị xẹp đĩa đệm

Ngoài việc chẩn đoán lâm sàng dựa trên triệu chứng mà bệnh nhân cung cấp, để chẩn đoán chính xác xẹp đĩa đệm, các bác sĩ sẽ yêu cầu các người bệnh chụp MRI hoặc CT để thấy rõ cột sống và loại trừ các nguyên nhân gây đau khác như thoát vị đĩa đệm, viêm khớp cột sống hoặc khối u. Nếu thật sự bệnh nhân bị xẹp đĩa đệm, các chẩn đoán hình ảnh sẽ xác định chính xác vị trí đĩa đệm bị xẹp cũng như sự chèn ép rễ thần kinh. 

Xẹp đĩa đệm không thể phục hồi tự nhiên, vì vậy bác sĩ sẽ tùy theo giai đoạn và tình trạng của bệnh nhân để đưa ra phác đồ điều trị khác nhau.

5.1. Điều trị xẹp đĩa đệm bằng thuốc

Thuốc giảm đau không kê đơn như NSAID có thể giúp giảm đau và viêm. Nếu bệnh nhân bị đau dữ dội, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau mạnh hơn, opioid hoặc steroid uống ngắn hạn, ngoài ra còn có thuốc giãn cơ để giảm đau và co thắt cơ.

Lưu ý khi điều trị xẹp đĩa đệm bằng thuốc

• Bệnh nhân được chỉ định sử dụng thêm nẹp lưng để nâng đỡ cho cơ thể, hạn chế cử động vùng cột sống có đĩa đệm bị xẹp
• Sử dụng thuốc có tác dụng giảm đau nhanh nhưng chỉ sử dụng theo liệu trình kê đơn của bác sĩ để tránh lạm dụng và nguy cơ ảnh hưởng xấu đến các cơ quan khác của cơ thể.

5.2. Tập vật lý trị liệu 

Các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp tăng cường sự dẻo dai và cải thiện tính linh hoạt của cột sống, giảm áp lực và chèn ép do đĩa đệm bị xẹp gây ra lên rễ dây thần kinh.

Vật lý trị liệu hỗ trợ điều trị xẹp đĩa đệm hiệu quả và an toàn hơn việc sử dụng thuốc, các bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị cho bệnh nhân theo từng đợt, sau mỗi được bệnh nhân sẽ được đánh giá tình hình sức khỏe lên phác đồ điều trị đợt tiếp theo. 

Điều trị xẹp đĩa đệm bằng vật lý trị liệu

>>> Tham khảo: 7 bài tập cho người xẹp đĩa đệm cổ và lưng dễ tập tại nhà nhất

5.3. Tiêm cortisone

Tiêm cortisone trực tiếp vào cột sống có thể giúp giảm đau, viêm và kích ứng do xẹp đĩa đệm gây ra

5.4. Phẫu thuật

Phương pháp phẫu thuật là biện pháp cuối cùng để điều trị xẹp đĩa đệm. Thông thường các bác sĩ sẽ chỉ định biện pháp phẫu thuật khi người bệnh điều trị bảo tồn 6 - 8 tuần không có kết quả. Các trường hợp bệnh nhân ở giai đoạn nặng,phát sinh những biến chứng như chèn ép tủy sống, thần kinh… cũng được các bác chỉ định phẫu thuật .

Tùy theo tình trạng xẹp đĩa đệm cũng như tài chính của bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một trong các phương pháp phẫu thuật:

• Phẫu thuật nội soi
• Phẫu thuật thay đĩa đệm
• Phẫu thuật cố định

Phẫu thuật xẹp đĩa đệm theo phương pháp nào cũng sẽ có những rủi ro nhất định đòi hỏi người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ trước và sau khi phẫu thuật.

6. Điều trị xẹp đĩa đệm tại phòng khám Mỹ Việt

Với kinh nghiệm điều trị bệnh lý xương khớp nhiều năm, các bác sĩ tại phòng khám Mỹ Việt đã xây dựng phác đồ điều trị bảo tồn xẹp đĩa đệm bằng cách kết hợp kim siêu vi với sóng cao tần thế hệ III và vật lý trị liệu, không chỉ rút ngắn thời gian điều trị và hồi phục tối đa mà còn làm giảm nguy cơ tái phát cho bệnh nhân.

• Kim siêu vi: sử dụng một đầu kim nhỏ tác động trực tiếp vào đĩa đệm bị xẹp, giảm áp lực lên các phần dây thần kinh và bó cơ, dây chằng bị chèn ép. Từ đó giảm triệu chứng đau nhức cho bệnh nhân, nuôi dưỡng các phần bị thương tổn do bệnh xẹp đĩa đệm gây ra.

• Sóng cao tần: sử dụng bước sóng tần số 4.000 - 5.000 mHz tác động trực tiếp lên vị trí đĩa đệm bị tổn thương, kích thích quá trình hồi phục tự nhiên của đĩa đệm, đồng thời các bước sóng cũng có tác dụng chống viêm và giảm đau cho bệnh nhân. 

• Vật lý trị liệu: giúp bệnh nhân khôi phục quá trình vận động linh hoạt của cột sống, dễ dàng trở lại sinh hoạt bình thường sau điều trị.

Phác đồ điều trị bảo tồn xẹp đĩa đệm tại phòng khám Mỹ Việt đem lại hiệu quả điều trị lên tới 97%, người bệnh hồi phục nhanh và chưa ghi nhận tình trạng bệnh nhân tái phát trong 1 năm sau điều trị.